1. Kurumlar Vergisi Yönünden
Kooperatifin arsasını satması
veya Kamulaştırılması halinde Kooperatifin Arsa Alış bedeli ile Satış veya
Kamulaştırılma bedeli arasındaki Fark Arsa Satış Karıdır. Şirketlerin veya
Kooperatiflerin Arsasının satışı sonucu oluşan Kar Kurumlar Vergisi yönünden;
a) 2 yılı aşkın süredir Kooperatif bünyesinde ise;
5 Yıl süre ile
kooperatiften çekilmemek kaydıyla % 75 Kurumlar Vergisinden Muaftır.
Karın % 25’i
ise % 20 oranında Kurumlar Vergisine tabi olacaktır.
Ancak Satış
Bedelinin 2 yıldan uzun tahsil edilmemesi gerekir.
Eğer 2 yılı
aşan vadeli bir satış var ise 2 yılı aşan kısmının karının % 75 Muafiyeti
olmayacaktır.
b) Karın Ortaklara hemen dağıtılması halinde, Karın tamamına % 20
Kurumlar Vergisine tabi olacaktır.
2. Gelir Vergisi Stopajı Yönünden
Tasfiye yoluna giden kooperatif,
üyelerine yatırdıkları aidata karşılık, para dağıtabilir. Bu dağıtılan paranın
içerisinde ARSA SATIŞINA İSABET EDEN bir KAR içeriyor ise, Bu Karın % 15’i
oranında Kurumlar Vergisi Stopajı ödemek zorundadır. Ancak Dağıtılan paranın
içerisinde yer alan önceki döneme ait üyeler tarafından ödenen aidatlar
nedeniyle oluşan GELİR-GİDER fazlası olan paralar var ise bu GELİR-GİDER
Fazlasından Kurumlar Vergisi Stopajı kesilmez. Satış Karı Nakten ve
Hesaben fiilen dağıtıldığı tarihte kesinti yapılır. Satış tarihinde her hangi
bir kesinti yoktur. (GVK Md.75/2 ve 94/6-b/i KV.30)
3. Ortakların Gelir Vergisi Yönünden
Kooperatif ortaklarının kendi
hisselerine isabet eden kâr payının Brüt tutarı (Stopaj Öncesi tutarı) 2013
yılında 52.000 TL’yi aştığında, %50 istisna olmasına rağmen bunun % 50 sine
isabet eden Arsa Satış Karı Payı Ertesi yılın 1- 25 Mart tarihleri arasında
Gelir Vergisi Beyannamesine dahil edilmek zorundadır. Ayrıca
unutulmamalıdır ki dağıtım esnasında kesilen % 15 Kurumlar Vergisi Stopajını
hesaplanan Gelir Vergiden mahsup edilecektir.
Buna göre örneğin, 120.000
TL Arsa Satış Karı payı alan bir Üye eline, yüzde 15 vergi kesildikten
sonra 102.000 TL geçecek.
Brüt tutar olan 120.000 TL’nin
yarısı olan 60.000 TL, beyan sınırı olan 52 bin TL’yi aştığı için, ortak 120
bin TL’nin yarısı olan 60 bin TL’yi beyan edecek.
Hesaplanan Vergiden de Dağıtım
esnasında kesilen % 15 vergi olan (120.000 x % 15 = 18.000 TL Stopaj) 18.000
TL.’yi de mahsup edebilecektir.
***Arsa Satış Karının % 50’si
52.000 TL’yi aşmayan üyeler bu karlarını beyan edilmeyecektir.***
4. Katma Değer Vergisi
Genel olarak aktifte 2 yıldan
(730 gün) daha az süre kayıtlı arsanın satışında yüzde 18 KDV vardır.
Ancak, 2 yıldan fazla (730 günden fazla) aktifte kayıtlı ise, bu satış KDV’ye
tabi değildir. (KDV Kanunu Md. 17/4-r).
Buna göre Örneğin, (A) kooperatif
05.02.2011 yılında 1.500 bin liraya aldığı arsayı, 05.02.2013 tarihinden sonra
yapılan satışlar 730 günü aştığı için 5 milyon TL’ye + KDV
Hesaplanmayacak, bu satış 05.02.2013 tarihinden önce yapılmışsa 5 Milyon TL +
KDV hesaplanacaktır.